YENİ SAĞ VE DEVLETİN DEĞİŞİMİ YAPISAL UYARLAMA POLİTİKALARI

Birgül AYMAN GÜLER, TODAİE, 1996, Ankara

Arka kapaktaki tanıtım yazısında şunlar söyleniyor: “Yeni sömürgecilikten küresel sömürgeciliğe, ulusal kalkınmadan dünya ile “bütünleşme” stratejilerine, Birleşmiş Milletler’den Dünya Bankası öncülüğüne ve idari reformdan yapısal uyarlamaya…/ Son onbeş yıldan bu yana hem devletin hem de devlet örgütlenmesini değiştirme yönteminin değişimi…/ Bir eleştirel inceleme…”

İçerik böyle açıklanıyor.

Sözkonusu dönemde bütçe dışı fonlar eşliğindeki “prensler” tarafından yönetilen “projeci” “ikili bürokrasi” önemli bir mekanizma oluyor. (AGüler, s. 58-70) 

Dünya sistemindeki paradigma değişimini açıklıka görmek ufuk açıcı oluyor.

*

Kitaptan bir kaç not da şöyle:

“YÖNTEMDE DEĞİŞME/ İdari Reformdan Yapısal Uyarlamaya” “İkinci Dünya Savaşı sonrasında azgelişmiş ülkelerde ve ülkemizde herşey “ulusal kalkınma” hedefine endekslenmiştir. 1945-80 arasında geçerli olan inanca göre ekonomik kalkınma herşeyin başıdır.” Ancak geçen zamana karşın “kalkınma gerçekleşmemiştir.” “1980’li yıllardan başlayarak “kalkınma” kavramının yerini aynı güçle “demokratikleşme” kavramı almıştır. Bu yılların inancına göre… demokratikleşmenin yolu… üç anahtar süreç ile açılabilecektir: Küreselleşme, özelleştirme ve yerelleşme.” Küreselleşme sayesinde “büyük insanlığı bölen ulusal devletlerin ortadan kalkışı ile büyük özgürleşme süreci başlamıştır. Özelleştirme devletin sınırlandırılmasıdır.” Yerelleşme ise “küçük birimlerde “ortaklaşacılık” kültürünün gelişmesi anlamına gelmektedir. Sonuçta bunların hepsi birlikte, özgürleşme ve demokratikleşme demektir.” (AGüler, s. 7)

“ULUSAL KALKINMA VE İDARİ REFORM” “DÜNYA DÜZENİ: Yeni Sömürgecilik” “1870-1930… klasik sömürgecilik… 1930-1970… yeni sömürgecilik… 1971… küresel sömürgecilik”. İlişkilerin “yönlendirilmesi, Birleşmiş Milletler kurumunda somutlanmıştır… IMF ve IBRD gibi özerk kurumlar, dünya sisteminde önemli roller üstlenmişlerdir.” (AGüler, s. 13-15)

“DEMOKRATİKLEŞME VE YAPISAL UYARLAMA/… “yapısal uyarlanma” yöntemi, 1980’li yıllarda… demokratikleşme öngören yeni sağ ideoloji çerçevesinde ortaya çıkmıştır.” “Ancak bu kez yapılması gereken, 1945 sonrası yapılması gereken işlemin tam tersidir… devlet aygıtını küçültmek… hedeflenmektedir.” “DÜNYA DÜZENİ: Küresel Sömürgecilik”. Yardım yerine sermaye ihracı denmiş, “meşruiyeti, “dünya ile bütünleşmek” sloganı ile sağlanmıştır.” (AGüler, s. 43-45)

“YÖNETİMDE DEĞİŞME:/ Yapısal Uyarlanma Süreci”. “Politikalar “ikili bürokrasi” yaratılarak uygulamaya geçirilmiştir. İkili bürokrasi süreci 1980-1983 yıllarında üst kurullar ile başlamış, 1983-1986 yıllarında “alternatif bürokrasi”nin kurumsallaşması ile ilerlemiştir.” (AGüler, s. 75)

“UYARLANMA SÜRECİNDE DÜNYA BANKASININ ROLÜ”. (AGüler, s. 79)

*

13.10.2024