***
1.BİR RUS SUBAYININ KAFKASYA ANILARI
Feodor Feodoroviç Tornau, Çeviren: Keriman/Kariman Vurdem, Kafkas Derneği Yayınları, 1. Baskı, Temmuz 1999, Ankara
1834-1838 döneminde başta Abzek bölgesi olmak üzere Kuzey Kafkasya’nın batısı konusunda bilgi ve hakimiyetleri olmayan Ruslar bölgeye yerli kılığında casus gönderip bilgi edinmeye çalışıyorlar ve bu kitap bu konuda bir Rus subayının tanıklıklarını içeriyor.
*
2.KAFKASYA MACERALARI
Alexander Dumas, Türkçesi: Sedat Özden, Ağustos 2000, Kafkas Vakfı Yayınları, İstanbul
1858 yılı sonu ve 1859 yılı başında Kafkasya’ya giden Fransız yazar o dönemde Rusların Çeçen ve Lezgi bölgelerinde hakimiyetleri olmadığına tanıklık ediyor ve aktarıyor.
***
İlk kitapta, 1830’lu yıllarda casusluk için Çerkes kılığında Abzek bölgesine giden Rus subayına yardım eden iki işbirlikçi kişi var:
Biri Nogay Karamürzin, diğeri Kabartay “Abrek” Aslangeri Hamurzin.
*
İkinci kitapta, Dağıstan’da Kızlyar bölgesinde 1850’li yıllarda “Vladikavkaz'ın milli kıyafeti içinde” olan bölge yerlisi “güzel Leyla" ile dansettikten sonra Ruslar adına Çeçen/Lezgi avına çıkarak insan “avlayan” Kararday alayına mensup ve bölgedeki eğlencelerin vazgeçilmezleri olan 3 kişilik “Kafa avcısı asker” denilen bir Kabartay grubu var:
Bunlardan birini adı Kabartay Bageinok.
***
Her iki kitapta anlatılanlardan ortaya çıkan özet bir sonuç var:
Hem 1830’lu ve hem de 1850’li yıllarda Kafkasya bölgesinde işgalci Ruslar “kelle” getirene para ödülü de vererek insan avlamayı ve öldürmeyi teşvik ederken otlakları ve geçim kaynakları Ruslar tarafından ellerinden alınan bölge yerlileri rehin olarak ele geçirdikleri insanları öldürmeden fidye karşılığı serbest bırakmayı usul edinmiş bulunuyorlar.
Ve bu durumda insan avlayan Ruslar medeni sayılırken av konusu yapılan bölge yerlileri barbar/haydut olarak anlatılıyor.
*
Benzer anlatım günümüzde de sürdürülüyor.
***
3.4.2025
***
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder