İNSANLIĞIN YILDIZININ PARLADIĞI ANLAR

ON İKİ TARİHSEL MİNYATÜR

DENEME

Stefan Zweig, Almanca aslından çeviren: Kasım Eğit, 11. basım: Nisan 2011, Can Yayınları, İstanbul

Arka kapaktan alıntı: "insanlık tarihine yön vermiş belirleyici anlar üstüne kısa denemeler"/ "böyle anları, "insanlığın yıldızının parladığı anlar" diye adlandırdım"
On iki "an" seçilip anlatılmış!
***
Kitaptan bazı notlar:
-"Nunez de Balbao, başarının her türlü cinayeti haklı gösterdiği bir zamanda yaşadığını... çok iyi biliyor... altın gücün ta kendisidir" 19
-"Rum Ortodoks Kilisesi, Roma Katolik Kilisesi'nden nefret etmekte..." 39
-"Mehmet... Konstantin'in gönderdiği dostluk elçisini çok sıcak ve barışçıl sözlerle kabul ediyor... yemin ederek... antlaşmalara bağlı kalacağını açıkça söylüyor. Fakat bu ikiyüzlü adam... rahat rahat savaş hazırlığını tamamlayacak ve kenti ele geçirecektir" 40, 41
-"... bir Ceneviz kenti olan Galata..." 49
-"Marseillaise... -kısa bir süre sonra Rouget'nin bestesi bu adı alacaktır- .../.../... devrim marşını yaratan bu adamın kendisi devrimci değildir, tam tersine... şimdi onu var gücüyle geriletmek istiyor. Marsilyalılar ve Paris'in ayaktakımı -dudaklarında kendi şarkısı- Tuilleries Sarayı'na saldırıp da kralı alaşağı edince, Rouget de Lisle devrimden ve devrimcilerden iyice soğuyor... Kısa bir süre sonra çok gülünç bir durum ortaya çıkıyor ve devrim şairi Roget, karşı devrimci olduğu için tutuklanıyor ve vatana ihanet suçuyla yargılanıyor. Ancak, Robespierre'in düşmesiyle... kurtulmuş oluyor" 100-102
-"... on dokuz yaşındaki Ulrike... Yetmiş dört yaşındaki şair... Goethe... yakın dostu büyük düke açılıyor ve ondan... Ulrike'yi kendisi için istemesini rica ediyor... bu adamın düştüğü duruma bakıp içten içe gülen büyük dük... istemeye gidiyor... yanıt... oyalayıcı... olduğu anlaşılıyor" 127
-"İsviçre İşçi Sendikası Sekreteri Fritz Platten, Lenin adına... Alman elçisine gidiyor ve Lenin'in koşullarını bildiriyor.../... 6 Nisan günü, öğleüzeri şu çok önemli kararı öğreniyor: "Konu, istenilen biçimde çözümlenmiştir.".../.../... Lenin, Alman topraklarında bir Alman'la tek bir kelime bile konuşursa, üzerine çekeceği kuşkunun büyüklüğünü çok iyi biliyor. İsveç'te coşkuyla karşılanıyorlar.../.../... Petrograd... trenden iner inmez yüzlerce el tarafından alınıyor ve doğruca zırhlı bir otomobile bindiriliyor" 243, 244, 246, 247
***
İki "an" anlatımı var:
1. "Bir Yiğitlik Anı/ Dostoyevski, Petersburg, Semenowsk Alanı/ 22 Aralık 1849"/, "idam", s. 147-155.
2. "Tanrı'ya Sığınış/ Leo Tolstoy'un "Karanlıkta Bir Işık" adlı tamamlanmamış dramı için yazılan bir sondeyiş./ 1910 Ekim sonu," s. 179-214
Bence, bu anlatımların ikisi de, yersiz ve de haksız... "Edebiyatçı" kollaması mı?
***
Genelde hoş!

16.4.2017-Ankara